Σύμφωνα με το άρθρο 780 ΚπολΔ: «Με την επιφύλαξη αυτών πού ορίζουν διεθνείς επεμβάσεις, απόφαση αλλοδαπού δικαστηρίου έχει στην Ελλάδα, χωρίς άλλη διαδικασία, την ισχύ που της αναγνωρίζει το δίκαιο του κράτους του δικαστηρίου που την εξέδωσε, εφόσον συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις: 1) αν η απόφαση εφάρμοσε τον ουσιαστικό νόμο που έπρεπε να εφαρμοστεί κατά το ελληνικό δίκαιο και εκδόθηκε από δικαστήριο που έχει δικαιοδοσία κατά το δίκαιο της πολιτείας της οποίας τον ουσιαστικό νόμο εφάρμοσε και 2) αν δεν είναι αντίθετη προς τα χρηστά ήθη ή προς τη δημόσια τάξη».
Η διάταξη αυτή, δε, έχει προδήλως τον χαρακτήρα ειδικού κανόνα έναντι εκείνης του άρθρου 905 ΚπολΔ, σύμφωνα με το οποίο: «1. Με επιφύλαξη αυτών που ορίζουν διεθνείς συμβάσεις και κανονισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να γίνει στην Ελλάδα αναγκαστική εκτέλεση βασισμένη σε αλλοδαπό τίτλο από τότε που θα τον κηρύξει εκτελεστό απόφαση του μονομελούς πρωτοδικείου της περιφέρειας όπου βρίσκεται η κατοικία και, αν δεν έχει κατοικία, η διαμονή του οφειλέτη και, αν δεν έχει ούτε διαμονή, του μονομελούς πρωτοδικείου της πρωτεύουσας του Κράτους. Το μονομελές πρωτοδικείο δικάζει κατά τη διαδικασία των άρθρων 740 έως 781. 2. Το μονομελές πρωτοδικείο κηρύσσει εκτελεστό τον αλλοδαπό τίτλο, εφόσον είναι εκτελεστός κατά το δίκαιο του τόπου όπου εκδόθηκε και δεν είναι αντίθετος προς τα χρηστά ήθη ή προς τη δημόσια τάξη. 3. Αν ο αλλοδαπός τίτλος είναι δικαστική απόφαση, για να κηρυχθεί εκτελεστός πρέπει να συντρέχουν και οι όροι του άρθρου 323 αριθ. 2 έως 5. 4. Οι διατάξεις των παραγράφων 1 έως 3 εφαρμόζονται και για την αναγνώριση δεδικασμένου από απόφαση αλλοδαπού δικαστηρίου που αφορά την προσωπική κατάσταση».
Σύμφωνα με τα ανωτέρω, παρά το γεγονός ότι η αλλοδαπή απόφαση εκουσίας δικαιοδοσίας εκδηλώνει την ισχύ της στην ημεδαπή αυτόματα, είναι δυνατό, σε περίπτωση που υφίσταται ανάγκη προς τούτο, να αναγνωρισθεί, από το κατά τόπο αρμόδιο Μονομελές Πρωτοδικείο κατά τη διαδικασία της εκουσίας δικαιοδοσίας, με αναλογική εφαρμογή του άρθρου 905 παρ. 4 ΚπολΔ, υπό τη συνδρομή, ωστόσο, των προϋποθέσεων του άρθρου 780 ΚπολΔ. Σημειώνεται, δε, ότι ειδικά για τις εκδιδόμενες κατά τη διαδικασία της εκουσίας δικαιοδοσίας αποφάσεις δεν μπορεί να γίνει λόγος για παραγόμενο από αυτές δεδικασμένο και συνεπώς, όταν ζητείται η αναγνώριση τέτοιων αποφάσεων στην ημεδαπή, ουσιαστικά ζητείτια η αναγνώριση όχι του απορρέοντος από αυτές δεδικασμένου, αλλά της ισχύος τους, υπό την έννοια της διαπλαστικής ενέργειας που αναπτύσσουν. Συνεπώς, για την αναγνώριση της ισχύος αλλοδαπής απόφασης εκουσίας δικαιοδοσίας απαιτείται:
α) να εφαρμόσθηκε από το αλλοδαπό δικαστήριο ως προς την ουσία της διαφοράς το ουσιαστικό δίκαιο εκείνης της χώρας που κατά το ελληνικό ιδιωτικό διεθνές δίκαιο έπρεπε να εφαρμοσθεί.
β) να εκδόθηκε από δικαστήριο που είχε διεθνή δικαιοδοσία σύμφωνα με τους κανόνες δικονομικού διεθνούς δικαίου της χώρας εκείνης, της οποίας οι ουσιαστικού δικαίου κανόνες έπρεπε να εφαρμοσθούν κατά το ελληνικό διεθνές δίκαιο σύμφωνα με την προηγούμενη προϋπόθεση.
γ) να μην αντίκειται η αλλοδαπή απόφαση στη δημόσια τάξη ή τα χρηστά ήθη.
δ) η αλλοδαπή απόφαση, η αναγνώριση της οποίας ζητέιται στην εσωτερική έννομη τάξη να αποφαίνεται οριστικώς για υπόθεση εκουσίας δικαιοδοσίας, δηλαδή για τις υποθέσεις εκείνες που ορίζονται ως τέτοιες στον ΚπολΔ, καθώς επίσης και για εκείνες που με ειδική διάταξη νόμου παραπέμπονται προς εκδίκαση κατά τη διαδικασία αυτή.
Πρόσθετη προϋπόθεση , ωστόσο, για την εφαρμογή των ανωτέρω αποτελεί η νομοθετική απαίτηση για έκδοση απόφασης, η οποία να βεβαιώνει το γεγονός, χωρίς να αρκεί απλή πάξη διοικητικού λειτουργού (δήμαρχου, ληξίαρχου κλπ). Τέτοια, όμως, απόφαση δεν απαιτείται για τη διόρθωση επωνύμου που έχει καταχωρηθεί στα δημοτολόγια εσφαλμένα, με συνέπεια τα πολιτικά δικαστήρια να στερούνται δικαιοδοσίας αναφορικά με το ζήτημα αυτό, καθώς αρμόδιο όργανο είναι η διοικητική αρχή.
Ειδικότερα, η πρόσληψη και η αλλαγή επωνύμου μεταξύ άλλων και για τους ομογενείς αλλοδαπούς, που αποκτούν την ελληνική ιθαγένεια γίνεται με απόφαση του νομάρχη κατά τις σχετικές διατάξεις, που καθορίζουν τη διαδικασία της αλλαγής του επωνύμου κατόπιν υποβολής αιτήσεως απευθυνόμενης στον τελευταίο στην περιφέρεια του οποίου υπάγεται ο δήμος ή η κοινότητα, στο μητρώο αρρένων ή στο δημοτολόγιο του οποίου είναι γραμμένος ο ενδιαφερόμενος. Ήδη, δε, η ως άνω αρμοδιότητα ανατέθηκε στον Δήμαρχο, δυνάμει του άρθρου 75παρ.2, περ. 26 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (Ν. 3463/2006), όπως η περίπτωση αυτή προστέθηκε με το άρθρο 94 παρ. 6 του Ν. 3852/2010. Από τις ανωτέρω διατάξεις προκύπτει ότι αν και το επώνυμο αποτελεί στοιχείο της προσωπικότητας του ατόμου, η πρόσκτηση ή η αλλαγή του δεν απόκειτια στην ιδιωτική βούληση, αλλά πραγματοποιείται ύστερα από απόφαση πλέον του οικείου Δήμου, υπό τον όρο συνδρομής συγκεκριμένων και σοβαρών λόγων, ικανών να ικανοποιήσουν τη μεταβολή του επωνύμου. Η ρύθμιση αυτή έχει υπαγορευθεί απο λόγους γενικού συμφέροντος, δεδομένου ότι το επώνυμο, το οποίο έχει καθοριστικό ρόλο στην ταυτοποίηση του προσώπου, ενδιαφέρει τη δημόσια τάξη και, ειδικότερα, συνέχεται με τηνασφάλεια των συναλλαγών και των εννόμων εν γένει σχέσεων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου του ατόμου.
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η αλλαγή επωνύμου κατά το ελληνικό δίκαιο λαμβάνει χώρα κατά την διοικητική διαδικασία και δεν υπάγεται στη δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων. Σε περίπτωση, δε, που το αποκλειστικά αρμόδιο διοικητικό όργανο (Δήμαρχος) απορρίψει την αίτηση αλλαγής επωνύμου, ο αιτών μπορεί να προσφύγει μόνο ενώπιον του ΣτΕ. Ως εκ τούτου δεδομένου ότι η αλλαγή επωνύμου δεν στοιχειοθετεί υπόθεση της εκουσίας δικαιοδοσίας κατά το ελληνικό δίκαιο, τυχόν αίτημα αναγνώρισης αλλοδαπής δικαστικής απόφασης με αντικείμενο την αλλαγή επωνύμου τυγχάνει απορριπτέο ως μη νόμιμο.
*Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο παρόν άρθρο δεν συνιστά νομική συμβουλή. Μια τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατό να παρασχεθεί μόνον από αρμόδια/ιο δικηγόρο του συγκεκριμένου τμήματος του γραφείου μας που εξειδικεύεται στον ειδικό τομέα δικαίου, αφού προηγουμένως λάβει υπόψη του/της το σύνολο των δεδομένων που θα εκτεθούν και θα μελετηθούν για την υπόθεσή σας.
