Σύμφωνα με το άρθρο 192 παρ. 1 του Ν. 4738/2020, με την επιφύλαξη της παραγράφου 2, ο οφειλέτης - φυσικό πρόσωπο απαλλάσσεται πλήρως από κάθε οφειλή προς τους πτωχευτικούς πιστωτές, ανεξαρτήτως του αν έχουν αναγγελθεί ή όχι, τριάντα έξι (36) μήνες από την ημερομηνία κήρυξης της πτώχευσης ή την καταχώρηση της παραγράφου 4 του άρθρου 77, εκτός εάν εντός της παραπάνω προθεσμίας υποβληθεί προσφυγή οποιουδήποτε έχει έννομο συμφέρον κατά της απαλλαγής του, η δε απαλλαγή έχει ως συνέπεια και την παύση των στερήσεων δικαιωμάτων, τις οποίες συνεπάγεται η πτώχευση. Περαιτέρω, στις παραγράφους 1, 2 και 3 του άρθρου 193 του ίδιου ως άνω νόμου προβλέπεται η δυνατότητα προσφυγής κατά της αυτοδίκαιης απαλλαγής του οφειλέτη.
Ειδικότερα, στην παράγραφο 1, όπως αυτή αντικαταστάθηκε από το άρθρο 35 παρ. 21 του Ν. 4818/2021, προβλέπεται ότι η προσφυγή κατά της απαλλαγής ασκείται παραδεκτά στο πτωχευτικό δικαστήριο, εφόσον ο προσφεύγων επικαλείται ότι η αδυναμία εκπλήρωσης, την οποία διαπιστώνει η απόφαση που κηρύσσει την πτώχευση, οφείλεται α) σε δόλιες ενέργειες του οφειλέτη ή β) στο ότι ο οφειλέτης δεν επέδειξε καλή πίστη είτε κατά την κήρυξη της πτώχευσης είτε και κατά τη διάρκειά της, ή γ) στο ότι δεν έχει υπάρξει συνεργάσιμος με τα όργανα της πτώχευσης, ή δ) στο ότι έχει δολίως αποκρύψει εισοδήματα ή περιουσιακά στοιχεία κατά τη διάρκεια της πτωχευτικής διαδικασίας ή ότι είτε εκκρεμεί ποινική δίωξη κατά του οφειλέτη για κάποια από τις πράξεις του Ενάτου Μέρους του Δεύτερου Βιβλίου ή για κάποια από τις κακουργηματικές πράξεις της κλοπής, απάτης, υπεξαίρεσης ή πλαστογραφίας ή για το αδίκημα της καταδολίευσης δανειστών ή ότι έχει καταδικαστεί για κάποια από αυτές τις πράξεις. Οι υπό στοιχεία β`, γ` και δ` λόγοι προϋποθέτουν κήρυξη της πτώχευσης και συνεπώς δεν μπορούν να προβληθούν επί απαλλαγής του οφειλέτη που δεν κηρύχθηκε σε πτώχευση λόγω ανεπάρκειας ενεργητικού (άρθρο 178 παρ. 1 και 77 παρ. 5 ΠτωχΚ, Γρ. Κομπολίτης, Πτωχεύσεις Μικρού Αντικειμένου, Ερμηνεία και Πρακτική Εφαρμογή. 2022. σελ. 59), η οποία προβλέπεται κατ` άρθρο 192 παρ. 1 ΠτωχΚ μετά την παρέλευση τριετίας από την καταχώρηση του ονόματος του οφειλέτη στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Αφερεγγυότητας.
Κατά την παράγραφο 2, σε περίπτωση προσφυγής, το πτωχευτικό δικαστήριο, ύστερα από σχετική έκθεση του εισηγητή, στην οποία καταχωρούνται και οι τυχόν παρατηρήσεις του οφειλέτη και των πιστωτών, και αφού ακούσει τον σύνδικο, αποφασίζει περί της απαλλαγής, ενώ, εάν το πτωχευτικό δικαστήριο κρίνει ότι δεν ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις απαλλαγής, δύναται με αιτιολογημένη απόφασή του να θέσει προθεσμία στον οφειλέτη για την ικανοποίησή τους, να περιορίσει την απαλλαγή ως προς ορισμένα μόνο χρέη ή να ορίσει εξαιρετικά μεγαλύτερη προθεσμία απαλλαγής, παρέχοντας σε κάθε περίπτωση δέουσα αιτιολόγηση τυχόν παρεκκλίσεων από την προβλεπόμενη προθεσμία γενικής απαλλαγής της παραγράφου 1 του άρθρου 192, σύμφωνα δε με την παράγραφο 3 αν η προσφυγή επικαλείται ποινική δίωξη ή καταδίκη για κάποια από τις πράξεις της παραγράφου 1, το πτωχευτικό δικαστήριο μπορεί να αναβάλει την απόφασή του μέχρι την αμετάκλητη περάτωση της ποινικής διαδικασίας.
Ακολούθως, στο άρθρο 194 του Ν. 4738/2020 προβλέπεται ότι ο οφειλέτης δεν απαλλάσσεται από οφειλές που δημιουργήθηκαν μετά την υποβολή της αίτησης πτώχευσης (σε περίπτωση χρεών προς το Δημόσιο κρίσιμος χρόνος είναι ο χρόνος, στον οποίο ανάγεται η υποχρέωση και όχι ο χρόνος δημιουργίας του νόμιμου τίτλου) και οφειλές από δόλο ή βαρεία αμέλεια που προκάλεσε θάνατο ή σωματική βλάβη προσώπου, οφειλές από τα αδικήματα του Ν. 4557/2018 , πλην του βασικού αδικήματος της περ. κ του άρθρου 4 του Ν. 4557/2018 και οφειλές διατροφής. Σε περίπτωση χρεών προς το Δημόσιο, κρίσιμος χρόνος είναι ο χρόνος στον οποίο ανάγεται η υποχρέωση και όχι ο χρόνος δημιουργίας του νόμιμου τίτλου. Επί απαλλαγής του οφειλέτη που δεν κηρύχθηκε σε πτώχευση λόγω ανεπάρκειας ενεργητικού κατ` άρθρο 178 παρ. 1 και 77 παρ. 4 του ΠτωχΚ, το Δικαστήριο θα αποφανθεί χωρίς την τήρηση της διαδικασίας αυτής, δηλαδή έκθεση του εισηγητή κ.λ.π., αφού δεν υπήρξε πτωχευτική διαδικασία (Γρ. Κομπολίτης, Πτωχεύσεις Μικρού Αντικειμένου. Ερμηνεία και Πρακτική Εφαρμογή, 2022, σελ. 59).
*Επισημαίνεται ότι το ανωτέρω κείμενο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τις εξειδικευμένες νομικές υπηρεσίες. Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο παρόν άρθρο δεν συνιστά νομική συμβουλή. Μία τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατόν να παρασχεθεί μόνο από αρμόδια/ιο δικηγόρο του συγκεκριμένου τμήματος του γραφείου μας που εξειδικεύεται στον ειδικό τομέα δικαίου, αφού προηγουμένως λάβει υπόψη του/της το σύνολο των δεδομένων που θα εκτεθούν και θα μελετηθούν για την υπόθεσή σας.
