Προσφάτως, ψηφίστηκε ο Νόμος 5193/2025, όπου στο Μέρος Ζ’ αυτού, προκειμένου για τη διεύρυνση των κριτηρίων και τη βελτίωση της διαδικασίας ρύθμισης οφειλών μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού προβλέφθηκαν, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα :
α) Η διεύρυνση της περιμέτρου των επιλέξιμων οφειλετών για τη συμμετοχή τους στον εξωδικαστικό μηχανισμό,
β) η βελτίωση της διαδικασίας της εξυγίανσης και της απαλλαγής στον ν. 4738/2020,
γ) η επέκταση του Προγράμματος Συνεισφοράς Δημοσίου σε ευάλωτους οφειλέτες,
δ) η ρύθμιση των υποχρεώσεων Προγράμματος Συνεισφοράς Δημοσίου σε ευάλωτους οφειλέτες και
ε) η ρύθμιση των υποχρεώσεων των πιστωτών πριν από τον πλειστηριασμό, ειδικότερα:
α) με το άρθρο 178 του ως άνω νόμου, τροποποιήθηκε η παράγραφος 3 του άρθρου 14 του Ν. 4738/2020, η οποία διαμορφώθηκε ως εξής:
«3. Για οφειλέτες που: α) πληρούν τα κριτήρια του ευάλωτου οφειλέτη, σύμφωνα με την περ. α) του άρθρου 217 και έχουν εκδώσει βεβαίωση ευάλωτου οφειλέτη, σύμφωνα με την περ. β) του ίδιου άρθρου, β) πληρούν έως το διπλάσιο των εισοδηματικών και λοιπών περιουσιακών κριτηρίων του ευάλωτου οφειλέτη της περ. α’ του άρθρου 217, έχουν ληξιπρόθεσμες, εν όλω ή εν μέρει, οφειλές τουλάχιστον ενενήντα (90) ημερών κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος σε χρηματοδοτικούς φορείς ύψους έως τριακόσιες χιλιάδες (300.000) ευρώ και χαρακτηρίζονται ως επιλέξιμοι οφειλέτες, τεκμαίρεται η συναίνεση του συνόλου των πιστωτών, επί της παραγόμενης αντιπρότασης πιστωτών, σύμφωνα με την παρ. 2Α του άρθρου 71, συμπεριλαμβανομένων των χρηματοδοτικών φορέων, του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης.
Στην περίπτωση αυτή, η πρόταση ρύθμισης που προκύπτει στη βάση της αντιπρότασης πιστωτών προσφέρεται μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας στον οφειλέτη εντός της προθεσμίας του άρθρου 16 και ο οφειλέτης δύναται να την αποδεχθεί ή να την απορρίψει. Σε περίπτωση αποδοχής, υπογράφεται η αυτομάτως παραγόμενη σύμβαση αναδιάρθρωσης, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 14. Η άσκηση ανακοπής κατά της πρότασης ρύθμισης του προηγούμενου εδαφίου, επιτρέπεται εντός είκοσι (20) ημερών από την εξαγωγή της πρότασης ρύθμισης, ενώπιον του κατά τόπον αρμόδιου Πρωτοδικείου. Λόγοι της ανακοπής είναι αποκλειστικά:
α) η ανακρίβεια των στοιχείων που έχει υποβάλει ο οφειλέτης, και
β) η μειωμένη ικανοποίηση της απαίτησης του πιστωτή σε σχέση με την ικανοποίηση που θα προέκυπτε από την ολοκλήρωση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης.
Η συζήτηση της ανακοπής προσδιορίζεται υποχρεωτικά εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την κατάθεσή της και η επίδοση γίνεται εντός πέντε (5) ημερών από την κατάθεση της ανακοπής. Ως επίδοση προς τον οφειλέτη και τους λοιπούς πιστωτές νοείται και η υποβολή αντιγράφου της ανακοπής στην πλατφόρμα του μηχανισμού. Η ανακοπή συζητείται κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων και η απόφαση του Πρωτοδικείου δεν υπόκειται σε έφεση».
β) Με το άρθρο 180 του ως άνω νόμου, τροποποιήθηκε η παρ. 4 του άρθρου 192 του Ν. 4738/2020 περί απαλλαγής του οφειλέτη και διαμορφώθηκε ως εξής:
«4. Μετά το πέρας της προθεσμίας απαλλαγής, ο εισηγητής δικαστής, κατόπιν αίτησης του οφειλέτη, αφού λάβει έκθεση του συνδίκου για το ύψος των οφειλών που έχουν επαληθευθεί κατά την πτωχευτική διαδικασία και για το ύψος της αξίας των ακινήτων και λοιπών πάγιων περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη, και εφόσον δεν εκκρεμεί προσφυγή του άρθρου 193, εκδίδει πράξη με την οποία διαπιστώνει την επέλευση της απαλλαγής του οφειλέτη από τις οφειλές του, κατά το παρόν Κεφάλαιο. Κατά την εφαρμογή του δευτέρου εδαφίου της παρ. 4 του άρθρου 77, περί αντικειμενικών προϋποθέσεων, και εφόσον δεν εκκρεμεί προσφυγή του άρθρου 193, περί προσφυγής κατά της απαλλαγής, η πράξη του εισηγητή δικαστή εκδίδεται μετά από αίτημα του οφειλέτη που συνοδεύεται από στοιχεία σχετικά με την αξία της περιουσίας και το ύψος των οφειλών του κατά τον χρόνο έκδοσης της απόφασης που διέταξε την καταχώριση του ονόματός του στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας του άρθρου 213».
γ) Με το άρθρο 181 του ως άνω νόμου, επεκτάθηκε το πρόγραμμα της συνεισφοράς του δημοσίου σε ευάλωτους οφειλέτες και η παρ. 7 του άρθρου 17 του ν. 4916/2022 (Α’ 65), περί υποβολής αίτησης, αντικαταστάθηκε ως εξής:
«7. H αίτηση κατά το παρόν άρθρο υποβάλλεται:
α) από τους δικαιούχους ευάλωτους οφειλέτες, αν κηρυχθεί πτώχευση ή επιβληθεί κατάσχεση, σύμφωνα με το παρόν. Η αίτηση υποβάλλεται είκοσι (20) τουλάχιστον ημέρες πριν από την ορισθείσα ημερομηνία διενέργειας του πλειστηριασμού της κύριας κατοικίας του δικαιούχου. Η παρούσα περίπτωση εφαρμόζεται και καταλαμβάνει κάθε αίτηση που έχει υποβληθεί σύμφωνα με το παρόν.
β) Αν η επιβολή της κατάσχεσης έχει λάβει χώρα πριν από την έναρξη ισχύος του παρόντος, αλλά εντός του χρονικού διαστήματος των εξήντα (60) ημερολογιακών ημερών πριν από την έναρξη ισχύος των άρθρων 217 έως 226 του ν. 4738/2020 (Α’ 207), σύμφωνα με το άρθρο 308 του νόμου αυτού, περί έναρξης ισχύος. Ομοίως, αίτηση μπορεί να υποβληθεί αν η πτώχευση έχει λάβει χώρα πριν από την έναρξη ισχύος του παρόντος, αλλά μετά από την έναρξη ισχύος του ν. 4738/2020.
γ) Η προθεσμία υποβολής αιτήσεων και χορήγησης συνεισφοράς του Δημοσίου σε ευάλωτους οφειλέτες παρατείνεται μέχρι τη μεταβίβαση της κατοικίας τους στον φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης, σύμφωνα με το άρθρο 219 του ν. 4738/2020, περί μεταβίβασης κύριας κατοικίας στον φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης, και σε κάθε περίπτωση, όχι πέρα από την 31η Οκτωβρίου 2025».
δ) Με το άρθρο 182 του ίδιου νόμου, θεσπίστηκε η υποχρέωση του πιστωτή να υποβάλλει έγγραφη πρόταση ρύθμισης στον οφειλέτη προ του πλειστηριασμού, ειδικότερα προβλέφθηκε ότι:
« Ο πιστωτής κατά την έννοια της περ. 2) του άρθρου 4 του ν. 5072/2023 (Α’ 198) καταθέτει εγγράφως στον οφειλέτη, τρεις (3) τουλάχιστον μήνες πριν από τη διενέργεια του πλειστηριασμού, με κάθε πρόσφορο τρόπο, συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας, πρόταση ρύθμισης για την οφειλή για την οποία επισπεύδει πλειστηριασμό. Η υποχρέωση αυτή προκύπτει άπαξ για πλειστηριασμό που επισπεύδεται το πρώτον μετά από την ισχύ του παρόντος νόμου, με βάση τα άρθρα 953 έως 981 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (Κ.Πολ.Δ., π.δ. 503/1985, Α’ 182) και δεν αφορά τους επαναλαμβανόμενους πλειστηριασμούς του άρθρου 966 Κ.Πολ.Δ. ή δηλώσεις συνέχισης εν γένει. Η υποχρέωση του πρώτου εδαφίου δεν υφίσταται, αν ο οφειλέτης δεν έχει εγγραφεί στο σύστημα προσωποποιημένης πληροφόρησης της παρ. 7 του άρθρου 13 του ν. 5072/2023 που τηρεί ο πιστωτής, παρέχοντας κατ’ ελάχιστον διεύθυνση ηλεκτρονικής αλληλογραφίας και τηλέφωνο επικοινωνίας και αν δεν έχει ανταποκριθεί σε αίτημα του πιστωτή για την παροχή των στοιχείων οικονομικής και περιουσιακής κατάστασης. Για τους πιστωτές που δεν υποχρεούνται να διαθέτουν ηλεκτρονικό σύστημα προσωποποιημένης πληροφόρησης, η υποχρέωση του πρώτου εδαφίου πληρούται, αν έχουν τηρήσει τη διαδικασία της παρ. 1 του άρθρου 27 του ν. 4438/2016 (Α’ 220), περί τόκων υπερημερίας και κατάσχεσης».
ε) Τέλος, στο άρθρο 185 του ως άνω νόμου, προβλέφθηκε για τους – με τα νέα διευρυμένα πλέον κριτήρια- ευάλωτους οφειλέτες, μεταβατική ρύθμιση, σύμφωνα με την οποία:
« Εντός αποκλειστικής προθεσμίας δύο (2) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος, επιτρέπεται η υποβολή νέας αίτησης για υπαγωγή στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών, κατά παρέκκλιση της περ. δ) της παρ. 3 του άρθρου 7 του ν. 4738/2020 (Α’ 207), σε οφειλέτες των οποίων οι αιτήσεις απορρίφθηκαν και εντάσσονται στο πεδίο εφαρμογής της παρ. 3 του άρθρου 14 του ως άνω νόμου για τη ρύθμιση οφειλών προς τους χρηματοδοτικούς φορείς, το δημόσιο και τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης. Αν οι οφειλέτες αυτοί έχουν ήδη ρυθμίσει τις οφειλές προς το δημόσιο και τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης με την προηγούμενη αίτηση, οι οφειλές αυτές θεωρούνται ως ρυθμισμένες για τους σκοπούς της νέας αίτησης. Εντός αποκλειστικής προθεσμίας δύο (2) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος, επιτρέπεται η υποβολή νέας αίτησης για την επαναρρύθμιση οφειλών προς το Δημόσιο και τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης στο πλαίσιο της εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών, κατά παρέκκλιση της περ. δ) της παρ. 3 του άρθρου 7 του ν. 4738/2020 (Α’ 207), σε οφειλέτες - νομικά πρόσωπα τα οποία είχαν λάβει πρόταση ρύθμισης βάσει του «εύλογου ποσοστού κέρδους» επί του κύκλου εργασιών τους, και απώλεσαν τη ρύθμιση του εξωδικαστικού μηχανισμού λόγω μη καταβολής τριών (3) τουλάχιστον δόσεων κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος».
*Επισημαίνεται ότι το ανωτέρω κείμενο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τις εξειδικευμένες νομικές υπηρεσίες. Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο παρόν άρθρο δεν συνιστά νομική συμβουλή. Μία τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατόν να παρασχεθεί μόνο από αρμόδια/ιο δικηγόρο του συγκεκριμένου τμήματος του γραφείου μας που εξειδικεύεται στον ειδικό τομέα δικαίου, αφού προηγουμένως λάβει υπόψη του/της το σύνολο των δεδομένων που θα εκτεθούν και θα μελετηθούν για την υπόθεσή σας.
