- Αν κάποιος κληρονομήσει μία κληρονομιά και πεθάνει πριν προλάβει να αποφασίσει αν θα την αποδεχθεί ή αποποιηθεί, τι γίνεται;
Το δικαίωμα να αποδεχθεί ή να αποποιηθεί την κληρονομιά δεν χάνεται, αλλά σύμφωνα με το άρθρο 1854 ΑΚ, περνάει στους κληρονόμους του. Δηλαδή, οι δικοί του κληρονόμοι μπορούν να αποφασίσουν αν θα αποδεχθούν ή θα αποποιηθούν την κληρονομιά που εκείνος δεν πρόλαβε.
- Άρα στην ουσία ο κληρονόμος του κληρονόμου κληρονομεί δύο κληρονομιές;
Ναι. Κληρονομεί:
- την κληρονομιά του κληρονομούμενού του που πέθανε,
- το δικαίωμα να αποδεχθεί ή να αποποιηθεί την κληρονομιά στην οποία είχε κληθεί αρχικά ο κληρονομούμενός του
Παράδειγμα:
Ο Κ πεθαίνει και κληρονόμος του είναι ο Α.
Ο Α δεν πρόλαβε να αποδεχθεί/αποποιηθεί την κληρονομιά του Κ και πεθαίνει και αυτός.
Μοναδικός κληρονόμος του Α είναι ο γιος του, ο Β.
Ο Β μπορεί να αποφασίσει και για την κληρονομιά του Κ και για την κληρονομιά του Α.
- Μπορώ να αποποιηθώ τη δεύτερη κληρονομιά, αλλά να κρατήσω την πρώτη;
Όχι, η σχέση τους είναι δεμένη.
- Αν αποποιηθείς τη δεύτερη κληρονομία (δηλαδή του άμεσου κληρονομούμενού σου), τότε δεν μπορείς να δεχθείς την πρώτη.
- Αν όμως δεχθείς τη δεύτερη, αυτό θεωρείται αποδοχή και της πρώτης.
Επιτρέπεται:
- Να αποποιηθείς και τις δύο.
- Να αποποιηθείς την πρώτη αλλά να κρατήσεις τη δεύτερη.
Δεν επιτρέπεται:
- Να κρατήσεις την πρώτη αλλά να αποποιηθείς τη δεύτερη.
- Τι ισχύει με το «ευεργέτημα της απογραφής»;
Αν αποδεχθείς την αρχική κληρονομία με ευεργέτημα απογραφής (άρθρα 1901 επ. ΑΚ), τότε αυτή η αποδοχή μετράει ως απλή αποδοχή και της δεύτερης.
Για να ισχύει το ευεργέτημα και στη δεύτερη, πρέπει να το δηλώσεις μαζί ή πριν την αποδοχή της πρώτης.
- Πόσος χρόνος υπάρχει για να αποποιηθώ;
-
- Για την δεύτερη κληρονομιά ισχύει το άρθρο 1847 ΑΚ: 4 μήνες από τότε που έμαθες τη επαγωγή και τον λόγο της ή 1 έτος αν μένεις στο εξωτερικό
- Για την πρώτη κληρονομία ισχύει το άρθρο 1855 ΑΚ:
Αν ο αρχικός κληρονόμος (π.χ. ο πατέρας σου) πέθανε πριν λήξει η δική του προθεσμία, τότε η προθεσμία δεν λήγει πριν από τη λήξη της δικής σου.
Σημαντικό:
Αν η προθεσμία είχε ήδη ξεκινήσει στο πρόσωπο του πατέρα σου, εσύ έχεις μόνο το υπόλοιπο. Αν δεν είχε ξεκινήσει, τότε αρχίζει για πρώτη φορά σε εσένα.
- Μπορώ να αποποιηθώ μόνο το μερίδιο που μου έλαχε;
Ναι, το άρθρο 1855 §2 ΑΚ προβλέπει κατ’ εξαίρεση ότι κάθε κληρονόμος μπορεί να αποποιηθεί μόνο το δικό του μερίδιο.
Όμως υπάρχει διαφωνία για το τι γίνεται μετά:
- 1η άποψη: Το μερίδιο μοιράζεται στους συγκληρονόμους που αποδέχθηκαν.
- 2η άποψη: Το μερίδιο «γυρίζει πίσω» στους κληρονόμους του αρχικού κληρονομουμένου.
Παράδειγμα:
Ο Κ πεθαίνει → κληρονομούν τα αδέλφια του Α και Β.
Ο Α πεθαίνει → στη θέση του μπαίνουν τα παιδιά του Γ και Δ.
- Αν ο Γ αποποιηθεί και ο Δ δεχθεί:
- Κατά την 1η άποψη, η μερίδα του Γ πάει στον Δ.
- Κατά τη 2η άποψη, η μερίδα του Γ επιστρέφει στον Β.
- Συμπέρασμα:
Το δικαίωμα αποδοχής/αποποίησης κληρονομιάς είναι κληρονομητό (ΑΚ 1854).
Οι προθεσμίες και οι όροι αποποίησης ρυθμίζονται κυρίως από τα άρθρα 1847 και 1855 ΑΚ.
Η επιλογή αποδοχής ή αποποίησης έχει μεγάλη σημασία, γιατί επηρεάζει ποιοι τελικά θα κληρονομήσουν και με ποια έκταση.
*Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο παρόν άρθρο δεν συνιστά νομική συμβουλή. Μια τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατό να παρασχεθεί μόνον από αρμόδια/ιο δικηγόρο του συγκεκριμένου τμήματος του γραφείου μας που εξειδικεύεται στον ειδικό τομέα δικαίου, αφού προηγουμένως λάβει υπόψη του/της το σύνολο των δεδομένων που θα εκτεθούν και θα μελετηθούν για την υπόθεσή σας.
