Το κληρονομητήριο αποτελεί πιστοποιητικό το οποίο βεβαιώνει το κληρονομικό δικαίωμα του αναγραφόμενου σε αυτό προσώπου ως κληρονόμου ή το αντίστοιχο δικαίωμα του καταπιστευματοδόχου, του κληροδόχου ή του εκτελεστή διαθήκης, προς διευκόλυνση των συναλλαγών του με τρίτους.
Προς προστασία των καλόπιστων τρίτων που συναλλάσσονται με τον φερόμενο ως κληρονόμο, ο νομοθέτης καθιερώνει, δυνάμει των άρθρων 1963 ΑΚ και 822 ΚΠολΔ, τον θεσμό της δημόσιας πίστης του κληρονομητηρίου. Ειδικότερα, κάθε δικαιοπραξία ή δικαστική πράξη προσώπου που κατονομάζεται στο κληρονομητήριο ως κληρονόμος, καταπιστευματοδόχος, κληροδόχος ή εκτελεστής διαθήκης, με ή έναντι τρίτων, είναι ισχυρή υπέρ του τρίτου, στον βαθμό που ισχύει το τεκμήριο των άρθρων 1962 ΑΚ και 821 ΚΠολΔ, εκτός εάν ο τρίτος γνώριζε την ανακρίβεια του πιστοποιητικού, την υποβολή αίτησης για αφαίρεση ή κήρυξη ανίσχυρου του κληρονομητηρίου, ή την ανάκληση ή τροποποίησή του.
Η δημόσια πίστη του κληρονομητηρίου περιορίζεται στην ύπαρξη του κληρονομικού δικαιώματος του φερόμενου ως δικαιούχου και στην έλλειψη άλλων περιορισμών πλην των αναγραφόμενων στο κληρονομητήριο. Δεν καλύπτει άλλες νομικές ελλείψεις, όπως η έλλειψη κυριότητας του κληρονομουμένου επί του αντικειμένου της δικαιοπραξίας. Επίσης, ακόμη και αν στο κληρονομητήριο αναγράφονται διανεμητικές διατάξεις της διαθήκης, δεν τεκμαίρεται ότι τα συγκεκριμένα αντικείμενα ανήκαν κατά κυριότητα στον κληρονομούμενο.
Αρμοδιότητα και διαδικασία χορήγησης:
Κατ’ εφαρμογή του Ν. 5095/2024, από 1.6.2024 το κληρονομητήριο χορηγείται κατόπιν πράξης δικηγόρου, μέλους του δικηγορικού συλλόγου της περιφέρειας του πρωτοδικείου του δικαστηρίου της κληρονομιάς. Η σχετική αίτηση κατατίθεται στο κατά τόπον αρμόδιο Πρωτοδικείο, ήτοι εκείνο της περιφέρειας στην οποία ο κληρονομούμενος είχε κατά τον χρόνο του θανάτου του την κατοικία ή διαμονή του. Αν δεν είχε κατοικία ή διαμονή στην Ελλάδα, αρμόδιο είναι το Πρωτοδικείο Αθηνών. Η αίτηση αναρτάται σε ειδικό χώρο του Πρωτοδικείου για δέκα (10) ημέρες. Αν εντός της προθεσμίας αυτής ασκηθεί παρέμβαση τρίτου, προσδιορίζετε δικάσιμο για τη συζήτησή της, οπότε το κληρονομητήριο εκδίδεται κατ’ εξαίρεση μετά από δικαστική απόφαση.
Διαδικασία ενώπιον του δικηγόρου
Ο δικηγόρος ενημερώνεται από τη γραμματεία μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και παραλαμβάνει έγχαρτα ή ηλεκτρονικά την αίτηση και τα συνοδευτικά έγγραφα. Εάν δεν πληρούνται οι νόμιμες προϋποθέσεις ή αν τα αποδεικτικά στοιχεία καθιστούν το δικαίωμα αμφίβολο ή ασαφές, οφείλει να αρνηθεί τη χορήγηση και να εκδώσει απορριπτική πράξη. Ο επιληφθείς δικηγόρος έχει δικαίωμα να προβεί σε κάθε αναγκαία έρευνα για την εξακρίβωση των δηλώσεων του αιτούντος, να διατάξει δημοσίευση της αίτησης και να καλέσει πρόσωπα που πιθανολογείται ότι έχουν κληρονομικά δικαιώματα. Μετά τη θετική πράξη του δικηγόρου, το πιστοποιητικό εκδίδεται από τον γραμματέα του δικαστηρίου. Κάθε πράξη του δικηγόρου που αφορά τη χορήγηση ή μη χορήγηση του κληρονομητηρίου προσβάλλεται με ανακοπή, κατά τις διατάξεις του ΚΠολΔ, από οποιονδήποτε έχει έννομο συμφέρον, εντός είκοσι (20) ημερών από τη δημοσίευσή της. Η προθεσμία και η άσκηση της ανακοπής αναστέλλουν την ισχύ της πράξης και την έκδοση του πιστοποιητικού.
*Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο παρόν άρθρο δεν συνιστά νομική συμβουλή. Μια τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατό να παρασχεθεί μόνον από αρμόδια/ιο δικηγόρο του συγκεκριμένου τμήματος του γραφείου μας που εξειδικεύεται στον ειδικό τομέα δικαίου, αφού προηγουμένως λάβει υπόψη του/της το σύνολο των δεδομένων που θα εκτεθούν και θα μελετηθούν για την υπόθεσή σας
