Σύμφωνα με το Νόμο ( άρθρο 393 ΚΠολΔ) δεν επιτρέπεται να αποδειχθούν με μάρτυρες συμβάσεις ή συλλογικές πράξεις, καθώς και πρόσθετα σύμφωνα, προγενέστερα, σύγχρονα ή μεταγενέστερα δικαιοπραξίας που έχει συνταχθεί εγγράφως όταν η αξία του αντικειμένου τους υπερβαίνει τα τριάντα χιλιάδες (30.000) ευρώ, έστω και αν δεν είναι αντίθετα προς το περιεχόμενο του εγγράφου, ομοίως δεν επιτρέπεται η απόδειξη με μάρτυρες κατά του περιεχομένου εγγράφου.
Μεταξύ των εξαιρέσεων του ανωτέρω κανόνα ( ως αυτές περιγράφονται στο άρθρο 394 ΚΠολΔ) περιλαμβάνεται και εκείνη της λεγόμενης « ηθικής αδυναμίας απόκτησης εγγράφου», περίπτωση, ιδιαίτερα συνήθη σε αστικές διαφορές π.χ. μεταξύ συγγενών ή εν διαστάσει ή τέως συζύγων.
«Ηθική αδυναμία απόκτησης εγγράφου» υπό την έννοια του άρθρου 394 παρ 1 β ΚΠολΔ υπάρχει αν κατά τον χρόνο κατάρτισης της δικαιοπραξίας λόγω σχέσεων συνεργασίας, η απαίτηση λήψης αποδεικτικού εγγράφου στη συγκεκριμένη περίπτωση θα παρίστατο ως αδικαιολόγητη, σύμφωνα με τις κρατούσες συναλλακτικές αντιλήψεις (ΑΠ 2/2015, ΝοΒ 2015, 2254, ΑΠ 346/2013, ΝοΒ 2015,2252). Με άλλα λόγια για λόγους ηθικής τάξης η αξίωση απόκτησης εγγράφου υπό τις ιδιάζουσες αυτές σχέσεις ή καταστάσεις θα υποδήλωνε έλλειψη εμπιστοσύνης, με συνέπεια τον κλονισμό των σχέσεων των μερών και ενδεχομένως τη ματαίωση της δικαιοπραξίας (ΕφΛαρ 57/2007, ΝΟΜΟΣ).
Ως σχέσεις ή καταστάσεις πρόσφορες να αποτελέσουν ψυχολογικό- ηθικό υπόβαθρο της κατ’ άρθρο 394 παρ 1 β ΚΠολΔ ηθικής αδυναμίας σύνταξης εγγράφου έχουν κριθεί νομολογιακά η ύπαρξη συναδελφικής σχέσης, συνεταίρων ή συνεργαζόμενων (ΑΠ 346/2013, ΝοΒ 2015 2252, ΑΠ 1742/2008 ΝΟΜΟΣ, ΕφΔωδ 17/2017, ΝΟΜΟΣ), η ύπαρξη σχέσεων επαγγελματικής εξάρτησης (ΑΠ 1383//2009, ΝΟΜΟΣ) και η ύπαρξη κάθε άλλης ιδιάζουσας σχέσης (π.χ. εμπιστοσύνης) ή ιδιότητας (ΕφΛαρ 57/2007, ΝΟΜΟΣ).
Για τη νομολογιακή στοιχειοθέτηση της έννοιας της ηθικής αδυναμίας απόκτησης εγγράφου το Δικαστήριο αρκείται στον έλεγχο της ύπαρξης ενός στενού δεσμού μεταξύ των μερών, ώστε, σύμφωνα με τις κρατούσες στις συναλλαγές αντιλήψεις, η αξίωση σύνταξης εγγράφου θα ήταν αδικαιολόγητη για τη συγκεκριμένη σύμβαση, ή θα ενείχε μη ανεκτή δυσπιστία, ικανή να διαταράξει τις σχέσεις των μερών.
*Επισημαίνεται ότι το ανωτέρω κείμενο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τις εξειδικευμένες νομικές υπηρεσίες. Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο παρόν άρθρο δεν συνιστά νομική συμβουλή. Μία τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατόν να παρασχεθεί μόνο από αρμόδια/ιο δικηγόρο του συγκεκριμένου τμήματος του γραφείου μας που εξειδικεύεται στον ειδικό τομέα δικαίου, αφού προηγουμένως λάβει υπόψη του/της το σύνολο των δεδομένων που θα εκτεθούν και θα μελετηθούν για την υπόθεσή σας.
