Ως μη δικαιούχοι ή μη υπόχρεοι διάδικοι νοούνται τα πρόσωπα, τα οποία από το νόμο ή από σύμβαση έχουν την εξουσία διεξαγωγής της δίκης στο δικό τους όνομα για αλλότριο όμως δικαίωμα ή υποχρέωση. Επίσης, η νομιμοποίηση των ως άνω μη δικαιούχων διαδίκων μπορεί να είναι συντρέχουσα ή αποκλειστική προς την αντίστοιχη νομιμοποιητική εξουσία του αληθούς δικαιούχου. Ακόμη, έλλειψη της νομιμοποίησης του μη δικαιούχου διαδίκου υφίσταται όταν ελλείπει στο πρόσωπο του τελευταίου η ιδιότητα αυτή (του μη δικαιούχου διαδίκου) ή όταν η επίδικη έννομη σχέση δεν εντάσσεται σε εκείνες επί των οποίων έχει δικαίωμα να ζητήσει δικαστική προστασία με την ανωτέρω ιδιότητα του..
Περαιτέρω, στο άρθρο 1 παρ. 1 του ν. 4354/2015 «Διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων,...» (όπως ίσχυε κατά τον ως άνω κρίσιμο χρόνο συζήτησης της ένδικης εφέσεως, δηλαδή πριν την τροποποίηση του από το άρθρο 12 παρ. 1 του ν. 4643/2019, ΦΕΚ Α 193/3-12-2019) ορίζεται ότι «α. Η διαχείριση των απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις που χορηγούνται ή έχουν χορηγηθεί από πιστωτικά ή χρηματοδοτικά ιδρύματα εκτός των αναφερόμενων στην περίπτωση δ' της παρ. 5 του άρθρου 2 του ν. 4261/2014 (ΑΊ07) ανατίθεται αποκλειστικά: αα) σε ανώνυμες εταιρίες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις, ειδικού και αποκλειστικού σκοπού, υπό την επιφύλαξη της παρ. 20, που εδρεύουν στην Ελλάδα και ββ) σε εταιρίες που εδρεύουν σε κράτος - μέλος του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) ...». Επίσης, στο άρθρο 2 παρ. 1 του ν. 4354/2015 (όπως το άρθρο αυτό αντικαταστάθηκε με την παρ.1 άρθρου 70 του ν. 4389/2016) ορίζεται ότι «Στις εταιρίες της περίπτωσης α' της παρ. 1 του άρθρου 1 του παρόντος νόμου δύναται να ανατίθεται η διαχείριση απαιτήσεων από συμβάσεις δανείων ή/και πιστώσεων που έχουν χορηγηθεί ή χορηγούνται από πιστωτικά ή χρηματοδοτικά ιδρύματα, πλην της περίπτωσης δ' της παρ. 5 του άρθρου 2 του ν. 4261/2014». Ακόμη, στο άρθρο 2 παρ. 4 του ίδιου ως άνω νόμου ορίζεται ότι «Οι εταιρίες διαχείρισης νομιμοποιούνται, ως μη δικαιούχοι διάδικοι, να ασκήσουν κάθε ένδικο βοήθημα και να προβαίνουν σε κάθε άλλη δικαστική ενέργεια για την είσπραξη των υπό διαχείριση απαιτήσεων, καθώς και να κινούν, παρίστανται ή συμμετέχουν σε προπτωχευτικές διαδικασίες εξυγίανσης, πτωχευτικές διαδικασίες αφερεγγυότητας, διαδικασίες διευθέτησης οφειλών και ειδικής διαχείρισης των άρθρων 61 επ. του ν. 4307/2014 (Α' 246). Εφόσον οι Εταιρίες συμμετέχουν σε οποιαδήποτε δίκη με την ιδιότητα του μη δικαιούχου διαδίκου το δεδικασμένο της απόφασης καταλαμβάνει και τον δικαιούχο της απαίτησης».
Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι οι σχετικές εταιρίες διαχείρισης νομιμοποιούνται, ως μη δικαιούχοι διάδικοι, στις δίκες, οι οποίες αφορούν στις ως άνω απαιτήσεις, των οποίων η διαχείριση τους έχει ανατεθεί κατά τις διατάξεις αυτές (βλ. ΑΠ 763/2019, ΑΠ 368/2019 ΝΟΜΟΣ). Εξάλλου, από τις διατάξεις των άρθρων 623 και 624 ΚΠολΔ προκύπτει ότι μπορεί να ζητηθεί η έκδοση διαταγής πληρωμής για χρηματικές απαιτήσεις, εφόσον η απαίτηση και το οφειλόμενο ποσό αποδεικνύεται με δημόσιο ή ιδιωτικό έγγραφο, δεν εξαρτάται από αίρεση, προθεσμία, όρο ή αντιπαροχή και το ποσό των χρημάτων, που οφείλεται, είναι ορισμένο. Περαιτέρω, από τις διατάξεις των παρ.1 και 3 του άρθρου 626 ΚΠολΔ προκύπτει ότι η αίτηση για την έκδοση διαταγής πληρωμής, που καταθέτει ο δικαιούχος στη γραμματεία του δικαστηρίου, πρέπει να περιέχει, εκτός άλλων στοιχείων, την απαίτηση και το ακριβές ποσό των χρημάτων με τους τυχόν οφειλόμενους τόκους, των οποίων ζητείται η καταβολή και ότι σ' αυτή πρέπει να επισυνάπτονται όλα τα έγγραφα, από τα οποία προκύπτει η απαίτηση και το ποσό της, καθώς και το πρόσωπο του δικαιούχου και του οφειλέτη, στα οποία περιλαμβάνονται και τα απαιτούμενα νομιμοποιητικά έγγραφα, σε περίπτωση που έχει λάβει χώρα ειδική ή καθολική διαδοχή στο πρόσωπο του αιτούντος ή του καθ' ου η αίτηση.
Ειδικότερα, ενεργητικά νομιμοποιείται για την υποβολή της αίτησης έκδοσης διαταγής πληρωμής ο ισχυριζόμενος ότι είναι δικαιούχος της απαίτησης, ο οποίος, εάν έχει χωρήσει μεταβολή στα υποκείμενα της ουσιαστικής έννομης σχέσης, πρέπει να αναφέρει στην αίτηση του ότι έχει χωρήσει διαδοχή ή άλλη μεταβολή και να αποδείξει με έγγραφα ότι συνέτρεξε η διαδοχή ή η μεταβολή, που τον νομιμοποιεί ενεργητικά στην άσκηση της αίτησης, αν και δεν ήταν αρχικά, πριν από το χρόνο άσκησης της αίτησης, φορέας της ουσιαστικής έννομης σχέσης, ενώ, αν ήταν αρχικά φορέας της ουσιαστικής έννομης σχέσης και έπαψε, πρέπει να προσδιορίσει με ποία ιδιότητα αιτείται την έκδοση διαταγής πληρωμής.
Αν δεν προσκομισθούν στον αρμόδιο δικαστή το αργότερο πριν την έκδοση της διαταγής πληρωμής τα ανωτέρω έγγραφα, ο τελευταίος οφείλει, κατ' άρθρο 628 παρ. 1α ΚΠολΔ, να απορρίψει τη σχετική αίτηση ως απαράδεκτη. Εάν παρά την έλλειψη της διαδικαστικής αυτής προϋπόθεσης εκδοθεί διαταγή πληρωμής, αυτή ακυρώνεται ύστερα από ανακοπή του καθ' ου η διαταγή, κατά τα άρθρα 632 και 633 ΚΠολΔ. Η ακύρωση της διαταγής πληρωμής στην περίπτωση αυτή απαγγέλλεται, λόγω διαδικαστικού απαραδέκτου, ανεξαρτήτως της ύπαρξης και της δυνατότητας απόδειξης της ουσιαστικής απαίτησης με τη βραδύτερη (μετά την έκδοση της διαταγής πληρωμής) προσαγωγή των ως άνω αποδεικτικών εγγράφων. Έτσι το δικαστήριο, που δικάζει την ανακοπή, εάν από τα έγγραφα, που προσκομίστηκαν μέχρι την ημέρα έκδοσης της διαταγής πληρωμής, δεν αποδεικνύεται η απαίτηση και το ποσό της, καθώς και η νομιμοποίηση του αιτούντος και του καθ' ου η αίτηση σε περίπτωση διαδοχής, δεν μπορεί να στηριχθεί σε άλλα στοιχεία, διαφορετικά από αυτά, που προσκομίστηκαν και υποβλήθηκαν στο δικαστή που εξέδωσε τη διαταγή και συγκεκριμένα σε έγγραφα προσκομιζόμενα το πρώτον στη δίκη της ανακοπής, αλλά οφείλει να δεχθεί το αίτημα της ανακοπής και να ακυρώσει τη διαταγή πληρωμής, λόγω διαδικαστικού απαραδέκτου, χωρίς όμως η απόφαση αυτή να παράγει δεδικασμένο ως προς την ύπαρξη της απαίτησης, η οποία δεν διαγνώσθηκε.
Ήδη πλέον τα Δικαστήρια της ουσίας τείνουν να ακυρώνουν διαταγές πληρωμής, εξαιτίας της μη προσήκουσας κατά τα ανωτέρω έγγραφης προαπόδειξης εκ μέρους των αιτουσών την έκδοσή τους εταιρειών διαχείρισης- μη δικαιούχων διαδίκων.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε στους συνεργάτες του γραφείου μας.
