Με το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο ήρθαν ανατροπές στο καθεστώς για τις ασφαλιστικές εισφορές 1,5 εκατ. ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολουμένων και αγροτών, ενώ με την ενοποίηση όλων των ασφαλιστικών ταμείων καταργήθηκαν οι διπλές εισφορές για όσους έχουν παράλληλη ασφάλιση και αυξήθηκαν τα ποσοστά αναπλήρωσης για τις κύριες συντάξεις. Περαιτέρω, θα αυξηθούν οι επικουρικές συντάξεις που κόπηκαν το 2016 για όσους συνταξιούχους είχαν άθροισμα κύριας και επικουρικής 1.300 ευρώ μεικτά και δημιουργείται μόνιμος μηχανισμός στήριξης των συντάξεων με αύξηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 0,5% του ΑΕΠ.
Από την 1η Μαρτίου 2020 με τη συγχώνευση του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (ΕΤΕΑΕΠ) και του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), συγκροτήθηκε ένας ασφαλιστικός φορέας, ο e- ΕΦΚΑ όπου θα εκδίδει άμεσα – πλέον – την απόφαση συνταξιοδότησης καθώς δε θα απαιτείται πλέον αλληλογραφία μεταξύ διαφόρων ασφαλιστικών οργανισμών.
Βασικά σημεία του νέου ασφαλιστικού:
Αυξάνονται οι συντελεστές της ανταποδοτικής – κύριας – σύνταξης από τα 30 έτη και άνω. Σε ό, τι αφορά τους συνταξιούχους με 30 χρόνια ασφάλισης δεν θα δουν καμία αύξηση στην σύνταξή τους καθώς το ποσοστό αναπλήρωσης παραμένει στο 26,37%, όπως είναι και σήμερα. Όμως για κάθε επιπλέον χρόνο εργασίας ο συντελεστής αυξήθηκε κατά 0,56% και διαμορφώθηκε στο 1,98% από 1,42%. Έτσι στα 35 έτη φτάνει στο 37,31% από 33,81%, στα 40 χρόνια στο 50,01% από 42,80%. Στα 42 χρόνια φτάνει στο 51,01% από 46,80% καθώς μετά τα 40 έτη προβλέπεται προσαύξηση στο ποσοστό αναπλήρωσης κατά 0,50% ανά έτος.
Οι αυξήσεις των ανταποδοτικών κύριων συντάξεων θα είναι από 12 ευρώ για όσους έχουν αποχωρήσει ή αποχωρούν με 30 έτη ασφάλισης έως και 252 ευρώ για όσους έχουν 40 έτη ασφαλιστικού βίου. Οι αυξήσεις αυτές μετράνε από 1η Οκτωβρίου 2019 για τους ήδη συνταξιούχους και τα αναδρομικά τουλάχιστον 5 ή 6 μηνών θα δοθούν εφάπαξ σε μία δόση μετά τους απαραίτητους επανυπολογισμούς των συντάξεων.
Με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης (για όσους έχω πάνω από 30 συντάξιμα έτη) μεγάλο μέρος των συνταξιούχων που σύμφωνα με τον νόμο Κατρούγκαλου έχουν θετική προσωπική διαφορά θα δουν τα χρήματα λογιστικά και όχι στην τσέπη τους. Το νομοσχέδιο αναφέρει πως από 1.10.2019 οι συντάξεις που έχουν ήδη κανονιστεί και καταβληθεί με βάση τις ρυθμίσεις του Ν. 4387/2016 (νόμος Κατρούγκαλου) ή εκκρεμεί ο υπολογισμός τους αναπροσαρμόζονται σύμφωνα με τα ποσοστά αναπλήρωσης, όπως αναφέρονται παραπάνω. Ο σχετικός υπολογισμός γίνεται από 1.10.2019, ημερομηνία από την οποία καταβάλλονται και τυχόν προκύπτουσες αυξήσεις.
Για τις αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί έως την 30ή Σεπτεμβρίου 2019 το ποσό της απονεμόμενης σύνταξης δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού της σύνταξης που θα απονεμόταν κατά το προϊσχύον καθεστώς. Τυχόν διαφορά που προκύπτει καταβάλλεται στον δικαιούχο ως προσωπική διαφορά. Οι επανυπολογισθείσες κύριες συντάξεις σύμφωνα με τον νόμο Κατρούγκαλου υπολογίζονται εκ νέου από 1.10.2019 με βάση τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης. Από 1.10.2019, αν το καταβαλλόμενο ποσό των συντάξεων είναι μεγαλύτερο εκείνου που προκύπτει από τον υπολογισμό τους, το επιπλέον ποσό όπως επανυπολογίζεται εξακολουθεί να καταβάλλεται στον δικαιούχο ως προσωπική διαφορά, συμψηφιζόμενο κατ’ έτος και μέχρι την πλήρη εξάλειψή του, με την εκάστοτε αναπροσαρμογή των συντάξεων.
Εάν η επανυπολογισθείσα προσωπική διαφορά είναι μεγαλύτερη του ποσού που προέκυπτε κατά το προϊσχύον καθεστώς, καταβάλλεται η προσωπική διαφορά κατά το προϊσχύον καθεστώς. Αν το καταβαλλόμενο ποσό των συντάξεων είναι μικρότερο από αυτό που προκύπτει από τον υπολογισμό τους βάσει των νέων ποσοστών αναπλήρωσης, τότε το ποσόν των συντάξεων προσαυξάνεται κατά το ένα πέμπτο της πρόσθετης διαφοράς που προκύπτει, για την περίοδο από την 1η Οκτωβρίου 2019 έως την 31η Δεκεμβρίου 2020 και ισόποσα κατ’ έτος έως την 31η Δεκεμβρίου 2024. Εάν η επανυπολογισθείσα προσωπική διαφορά είναι μικρότερη του ποσού που προέκυπτε κατά το προϊσχύον καθεστώς, καταβάλλεται η προσωπική διαφορά κατά το προϊσχύον καθεστώς. Φυσικά κερδισμένοι είναι όσοι αποχώρησαν μετά τον νόμο Κατρούγκαλου ή εξέλθουν μελλοντικά στη σύνταξη.
Τις αυξήσεις στις επικουρικές συντάξεις θα λάβουν οι συνταξιούχοι με τα αναδρομικά από 1ης Οκτωβρίου 2019 – όσοι είχαν άθροισμα κύριας και επικουρικής πάνω από 1.300 ευρώ το καλοκαίρι του 2016 και είδαν τις επικουρικές τους τότε να μειώνονται. Η μεσοσταθμική αύξηση θα είναι 99,57 ευρώ τον μήνα και σε απόλυτους αριθμούς θα κυμαίνεται από 5 ευρώ έως 196 ευρώ. Ειδικότερα :
- το 100% των συνταξιούχων του Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης του Προσωπικού της Εμπορικής Τράπεζας ΤΕΑΠΕΤΕ θα δει μέση αύξηση 29,49%
- το 56,95% των συνταξιούχων του Τομέα Επικουρικής Ασφάλισης Υπαλλήλων Ναυτικών και Τουριστικών Πρακτορείων θα δει μέση αύξηση 31,29%
- το 18,78% των συνταξιούχων του ΙΚΑ ΕΤΕΑΜ θα πάρει μέση αύξηση 44,92%
- το 51,66% των συνταξιούχων Ταμείου Ασφάλισης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων (ΤΑΔΚΥ) θα δει μέση αύξηση 28,81%.
- το 38,48% των συνταξιούχων μηχανικών του ΤΣΜΕΔΕ θα πάρει μέση αύξηση 12,29%.
Οι αυξήσεις αυτές αφορούν μόνο τις επικουρικές συντάξεις που είχαν υποστεί μείωση λόγω του ορίου των 1.300 ευρώ ως άθροισμα κύριας και επικουρικής, καθώς το ΣτΕ έκρινε πως οι μειώσεις αυτές ήταν αντισυνταγματικές.
Όλα τα ποσοστά αντικατοπτρίζονται σε αντίστοιχες μειώσεις του 2016. Από τους 300.000 και πλέον επικουρικούς συνταξιούχους που είχαν περικοπή το καλοκαίρι του 2016, οι 250.000 ήταν οι περισσότερο χαμένοι, καθώς είδαν μειώσεις έως 48,24%. Από το πρώην ΙΚΑ προέρχεται η μεγαλύτερη δεξαμενή συνταξιούχων που υπέστησαν το 2016 τις περικοπές και τώρα θα πρέπει να δουν αυξήσεις.
Στους ευνοημένους από τις πρόσφατες αποφάσεις του ΣτΕ για τις περικοπές των επικουρικών είναι: οι 139.055 μισθωτοί ΙΚΑ που είχαν μέση περικοπή 45%. Από το πρώην ΙΚΑ προέρχεται η μεγαλύτερη δεξαμενή συνταξιούχων που υπέστησαν το 2016 τις περικοπές και τώρα θα πρέπει να δουν αυξήσεις. Ειδικότερα από τους 251.728 συνταξιούχους που είχαν τις υψηλότερες περικοπές, οι μισοί και πλέον προέρχονται από το πρώην ΙΚΑ. Ειδικά για τους μισθωτούς του ΕΤΕΑΜ ορίστηκε συντελεστής επανυπολογισμού με τη μέθοδο του μέσου όρου στο 0,4927, δείχνοντας μείωση 50,73% στην καταβαλλόμενη σύνταξη. Οι συνταξιούχοι του ΕΤΕΑΜ είχαν έτσι ονομαστική μείωση 50,73% στην παλιά τους σύνταξη, ενώ η πραγματική μείωση εξαρτήθηκε από το ύψος της κύριας σύνταξης που διέσωσε όσους έπεσαν κάτω από τον πήχη των 1.300 ευρώ (μεικτά) άθροισμα κύριας και επικουρικής (πήραν «προσωπική διαφορά»).
Επιπλέον, με το νέο ασφαλιστικό νόμο ο αυτοαπασχολούμενος και ο ελεύθερος επαγγελματίας, αποκτούν το δικαίωμα να «επιλέγουν» μόνοι τους πόση σύνταξη θα πάρουν όταν έρθει η ώρα και συμπληρωθεί το όριο ηλικίας. Όποιος λοιπόν επιλέξει να πληρώνει μόνο την ελάχιστη εισφορά θα έχει και μικρότερη σύνταξη, σε σχέση με αυτούς που θα καταβάλουν περισσότερες εισφορές, ιδιαίτερα τώρα που τα ποσοστά αναπλήρωσης αυξήθηκαν. Ο νέος τρόπος υπολογισμού των εισφορών που θα ισχύσει αναδρομικά από 1.1.2020 για περίπου 1.500.000 μη μισθωτούς προβλέπει πως θα λάβουν συντάξεις από 775 ως 2.501 ευρώ.
Όσοι νέοι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι επιθυμούν να εξασφαλίσουν σύνταξη άνω των 1.000 ευρώ με παραμονή στην αγορά εργασίας από 35 έως 40 έτη θα πρέπει να επιλέξουν την καταβολή ασφαλιστικών εισφορών από την 4η κατηγορία και άνω. Αντιθέτως, όσοι επιλέξουν να καταβάλλουν την ελάχιστη εισφορά της πρώτης κατηγορίας θα λάβουν 779 ευρώ ύστερα από 40 χρόνια ασφάλισης για το άθροισμα εθνικής και ανταποδοτικής σύνταξης, ενώ όσοι επιλέξουν την ανώτατη ασφαλιστική κατηγορία για 40 χρόνια θα λάβουν σύνταξη ανώτερη των 1.500 ευρώ.
Υπάρχει μία υποχρεωτική κατηγορία και πέντε προαιρετικές, ενώ μια ειδική 7η υποκατηγορία είναι διαθέσιμη μόνο στους νέους επαγγελματίες με δραστηριότητα έως 5 έτη. Η πρώτη και υποχρεωτική ασφαλιστική κατηγορία ανέρχεται στα 220 ευρώ τον μήνα (μαζί με τα 10 ευρώ υπέρ του ταμείου ανεργίας).
Το τρίπτυχο πάνω στο οποίο βασίζεται το νέο σύστημα εισφορών προβλέπει ελεύθερη επιλογή ασφαλιστικών εισφορών, όπου ο καθένας θα μπορεί να επιλέξει ελεύθερα την κατηγορία των ασφαλιστικών εισφορών του, πλήρη αποσύνδεση από τα χρόνια ασφάλισης και τις γνωστές κλάσεις του παρελθόντος και πλήρη αποσύνδεση από το εισόδημα.
Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των εισφορών θα πηγαίνει για την κύρια σύνταξη και το υπόλοιπο για τις ασφαλιστικές εισφορές υγειονομικής περίθαλψης. Έτσι, όσο περισσότερα πληρώνει ένας επαγγελματίας ως εισφορά, τόσο περισσότερα θα πηγαίνουν για την κάλυψη της σύνταξής του.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε στους συνεργάτες του γραφείου μας.
