ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ
823/2024
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ-ΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
Συγκροτήθηκε από την Δικαστή Νίκη Θεοδώρου, Πρωτόδικη, την οποία όρισε ο Πρόεδρος του Τριμελούς Συμβουλίου Διοίκησης του Πρωτοδικείου Αθηνών και από τη Γραμματέα Φωτεινή Σύρα.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 17 Σεπτεμβρίου 2024, για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:
ΤΗΣ ΕΝΑΓΟΥΣΑΣ:……………………………., με την ιδιότητα της εκ διαθήκης κληρονόμου του αποβιώσαντος την …………………συζύγου της, ……………………., η οποία παραστάθηκε στο ακροατήριο, δια του πληρεξούσιου δικηγόρου της ……………………..που κατέθεσε προτάσεις. J
ΤΉΣ ΕΝΑΓΟΜΕΝΗΣ: μονοπρόσωπης ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας με την επωνυμία ………………………………., η οποία παραστάθηκε δια του πληρεξουσίου δικηγόρου της Ελευθέριου Κιούκη που κατέθεσε προτάσεις
Η ενάγουσα ζητεί να γίνει δεκτή η από …………αγωγή του αποβιώσαντος συζύγου της, ………………………….., κατά της εναγόμενης, ειδικής διαδικασίας περιουσιακών διαφορών (εργατικές διαφορές), η οποία κατατέθηκε στη γραμματεία του παρόντος δικαστηρίου και έλαβε αύξοντα ΓΑΚ και ΕΑΚ ………………………….για τη συζήτηση της οποίας ορίστηκε κατόπιν αναβολής, η δικάσιμος που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας.
Κατά την συζήτηση της υποθέσεως παραστάθηκαν οι διάδικοι όπως αναφέρεται παραπάνω και οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων ανέπτυξαν και προφορικά τους ισχυρισμούς τους και ζήτησαν να γίνουν δεκτά όσα αναφέρονται στα πρακτικά δημόσιας συνεδριάσεως του παρόντος Δικαστηρίου και στις έγγραφες προτάσεις τους.
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ TH ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Από τις διατάξεις των άρθρων 62, 73 και 286 ΚΠολΔ προκύπτουν τα εξής: Ικανός να είναι διάδικος είναι το φυσικό πρόσωπο που με τη γέννηση του ζωντανό, μέχρι και τον θάνατο του, αποκτά δικαιώματα και υποχρεώσεις. Ενεργητική νομιμοποίηση είναι η εξουσία διεξαγωγής ορισμένης δίκης για συγκεκριμένη έννομη σχέση, που καθορίζεται, κατά κανόνα, ως προς το αντικείμενο της και τους φορείς της από το ουσιαστικό δίκαιο. Περαιτέρω, από τις διατάξεις του άρθρου 1710 παρ. 1 ΑΚ, το οποίο, ως προσδιοριστικό της έννοιας της κληρονομιάς και του κληρονόμου, αναγκαίως συνδυάζεται με κάθε άλλη περί αυτών διάταξη και το οποίο ορίζει ότι κατά το θάνατο του προσώπου η περιουσία του ως σύνολο (κληρονομιά) περιέρχεται από το νόμο ή από διαθήκη σε ένα ή περισσότερα πρόσωπα (κληρονόμοι), σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρθρων 1813, 1820, 1846, 1847 του ιδίου κώδικα, προκύπτει ότι η κληρονομιά, ως σύνολο δικαιωμάτων και υποχρεώσεων του κληρονομούμενου, μεταβιβάζεται από της επαγωγής στους κληρονόμους του αποβιώσαντος, είτε εκ διαθήκης είτε εξ αδιαθέτου, κατά το αναλογούν, στην περίπτωση της εξ αδιαθέτου διάδοχης, ποσοστό, επιφυλασσομένου σ’ αυτούς του δικαιώματος της αποποίησης της επαχθείσας κληρονομιάς, οι οποίοι καθίστανται άμεσοι και καθολικοί διάδοχοι του κληρονομούμενου. Επίσης από τις διατάξεις του ίδιου ως άνω άρθρου 1710 παρ. 1 ΑΚ σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρθρων 1800 παρ. 2,1825 εδ. α’, 1827 και 1831 ΑΚ, σαφώς συνάγεται, ότι ο εγκατασταθείς επί ειδικώς καθορισμένου στοιχείου της -κληρονομιάς (επί δήλου πράγματος) θεωρείται εγκατασταθείς ως κληρονόμος (καθολικός διάδοχος) εφόσον από τη διαθήκη προκύπτει τέτοια θέληση του διαθέτη και μπορεί να συνεχίσει μετά το θάνατό του την υπ’ αυτού αρξαμένη δίκη, υπό την προϋπόθεση ότι θα επικαλεσθεί και θα αποδείξει ότι έχει έννομο συμφέρον προς τούτο (ΑΠ 774/2021). Περαιτέρω, από τις διατάξεις των άρθρων 286 εδ. α’, 287 παρ. 1 και 290 ΚΠολΔ, σε συνδυασμό προς τις διατάξεις των άρθρων 1710 και 1813 ΑΚ, προκύπτει ότι η δίκη διακόπτεται και όταν, μετά την άσκηση της αγωγής και μέχρι να τελειώσει η προφορική συζήτηση, μετά την οποία εκδίδεται η οριστική απόφαση του Πρωτοδικείου, αποβιώσει κάποιος διάδικος. Η, επερχόμενη κατά τα ανωτέρω, βίαιη διακοπή της δίκης, καθώς και η εκούσια επανάληψη αυτής από τους κληρονόμους του αποβιώσαντος διαδίκου, μπορούν να γνωστοποιηθούν διαδοχικώς με ενιαία δήλωση στο ακροατήριο κατά την εκφώνηση της υποθέσεως προς συζήτηση, οπότε επέρχεται άμεση επανάληψη της δίκης και ακολουθεί αμέσως η συζήτηση της υποθέσεως (ΟλΑΠ 22/2000, ΑΠ 171/2017, ΜονΕφΛαρ 214/2022 ΤΝΠ Ισοκράτης) εφόσον δεν υπάρξει αμφισβήτηση της ιδιότητάς τους ως κληρονόμων, δηλαδή, εφόσον αποδεικνύεται ή συνομολογείται από τον αντίδικο, έστω και σιωπηρά, η νόμιμη δυνατότητα του προσώπου να διεξάγει τη δίκη στη θέση του διαδίκου, στον οποίο αφορούσε το διακοπτικό γεγονός, άλλως, αν αμφισβητηθεί, από τον αντίδικο, η ιδιότητα του δηλούντος επανάληψη της δίκης, ως κληρονόμου, η νομιμοποίησή του εξετάζεται από το Δικαστήριο παρεμπιπτόντως με ελεύθερη απόδειξη (ΑΠ 171/2017, ΑΠ 1978/2008, ΑΠ 1860/2007, ΕφΑΘ 879/2022, ΤΝΠΝόμος). Για το παραδεκτό δε της συζητήσεως πρέπει να προσκομίζονται από εκείνον που δηλώνει την συνέχιση της δίκης στο όνομά του, μετά τον θάνατο του αρχικού διαδίκου ως κληρονόμου του αποβιώσαντος αποδεικτικά έγγραφα, τόσο του θανάτου του αρχικού διαδίκου, όσο και της ιδιότητας των δηλούντων την συνέχιση ως μοναδικών εξ αδιαθέτου ή εκ διαθήκης κληρονόμων εκείνου, ώστε να βεβαιωθεί επισήμως ο θάνατος του αρχικού διαδίκου και η ιδιότητα των δηλούντων ως κληρονόμων εκείνου (ΑΠ 209/2019, ΑΠ 210/2019). Περαιτέρω, με το άρθρο 254 παρ.1 εδ.α του ΚΠολΔ, ορίζεται στι: "το δικαστήριο μπορεί να διατάξει την επανάληψη της συζήτησης, η οποία έχει κηρυχθεί κερατωμένη, όταν κατά τη μελέτη της υπόθεσης ή τη διάσκεψη παρουσιάζονται κενά ή αμφίβολα σημεία που χρειάζονται συμπλήρωση ή επεξήγηση...". Η παρεχόμενη από τη διάταξη αυτή εξουσία περιλαμβάνει και το δικαίωμα του δικαστηρίου να διατάξει την προσαγωγή των αναγκαίων για το σχηματισμό της κρίσης του εγγράφων (ΑΠ 906/2020, 1860/2007, sakkoulas-online).
Στην προκειμένη περίπτωση, όπως από τα ταυτάριθμα με την παρούσα πρακτικά του δικαστηρίου τούτου προκύπτει, κατά τη συζήτηση της κρινόμενης αγωγής, που έγινε με εκφώνηση της υπόθεσης από τη σειρά του οικείου πινακίου, κατά την αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας δικάσιμο του δικαστηρίου τούτου ο πληρεξούσιος δικηγόρος της συζύγου του ενάγοντας, γνωστοποίησε στο ακροατήριο του δικαστηρίου ότι στις 11.07.2023 απεβίωσε ο ενάγων, ………………και δήλωσε τη συνέχιση της δίκης από την νόμιμη εκ διαθήκης κληρονόμο του, συζυγό του, ……………….., η οποία εκπροσωπήθηκε απ’ αυτόν. Από την προσκομιζόμενη υπ' αριθμ (αριθμός/τόμος/ έτος) ………………….ληξιαρχική πράξη θανάτου του Ληξιαρχείου Αθηνών, αποδεικνύεται ότι ο ενάγων απεβίωσε την …………δηλαδή μετά την άσκηση της κρινόμενης αγωγής, κατέλειπε δε ως πλησιέστερους συγγενείς του και εξ αδιαθέτου κληρονόμους αυτού, την σύζυγό του και τα τέκνα του, όπως αποδεικνύεται από το προσκομιζόμενο υπ αριθμ. πρωτ. …………………πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών του Δήμου Παπάγου - Χολαργού Αττικής. Τα τέκνα του και εξ αδιαθέτου κληρονόμοι του, με δήλωσή τους ενώπιον του Δικαστηρίου της κληρονομιάς, αποποιήθηκαν νόμιμα και εμπρόθεσμα την επαχθείσα σε αυτά εξ αδιαθέτου κληρονομιά, όπως αποδεικνύεται από τις υπ’ αριθμ. ………………….εκθέσεις αποποίησης κληρονομιάς του Ειρηνοδικείου Χαλανδρίου. Δυνάμει του υπ1 αριθμ. …………..πρακτικού δημοσίευσης ιδιόγραφης διαθήκης του Πρωτοδικείου Αθηνών - Περιφερειακής Έδρας Αμαρουσίου έχει δημοσιευθεί η από ………………..ιδιόγραφη διαθήκη του αποβιώσαντος, ……………..που καταχωρήθηκε στο γενικό βιβλίο διαθηκών στον τόμο ………. με αύξοντα αριθμό …………., από την οποία προκύπτει ότι η ως άνω δηλούσα, σύζυγός του αποβιώσαντος είναι εκ διαθήκης κληρονόμος του. Με την προσθήκη των προτάσεων, που κατατέθηκε στις………………….., ο πληρεξούσιος δικηγόρος της εναγόμενης, αμφισβήτησε την κληρονομική ιδιότητα της ανωτέρω, επειδή, παρά τη δήλωση του θανάτου του ενάγοντος και την επικαλούμενη ιδιότητά της ως εκ διαθήκης κληρονόμου αυτού, δεν προσκομίζει τα αποδεικτικά της ιδιότητάς της αυτής έγγραφα, ήτοι πιστοποιητικό του αρμόδιου Πρωτοδικείου περί μη αμφισβήτησης του κληρονομικού της δικαιώματος, μηδέ επικουρικώς σχετικό κληρονομητήριο. Μετά την ανωτέρω αμφισβήτηση της κληρονομικής ιδιότητας της δηλούσας τη συνέχιση της δίκης, κατά τη μελέτη της υπόθεσης παρουσιάστηκε κενό, που χρειάζεται συμπλήρωση και συγκεκριμένα δημιουργήθηκε αμφιβολία στο δικαστήριο αν αυτή είναι η καθολική διάδοχος του αποβιώσαντος, αφού δεν επικαλείται ούτε προσκομίζει τα ανωτέρω αποδεικτικά έγγραφα, καθώς και πιστοποιητικό περί μη δημοσίευσης άλλης πλην της ανωτέρω διαθήκης και μη αποποίησης της κληρονομιάς, ώστε να βεβαιωθεί η κληρονομική ιδιότητά της για τη νομότυπη συνέχιση της παρούσας δίκης (ΑΠ 194/2023, ΤΝΠ sakkoulas-online). Συνεπώς, και αφού από τα προσκομισθέντα αποδεικτικά στοιχεία δεν μπορεί να βεβαιωθεί η κληρονομική ιδιότητα της δηλούσας τη συνέχιση της δίκης του αποβιώσαντος ενάγοντος, ως κληρονόμου, καθώς δεν προσκομίζονται πιστοποιητικά από τα οποία να προκύπτει αν υφίσταται αμφισβήτηση ή αποποίηση του κληρονομικού δικαιώματος, ούτε συνομολογείται από την εναγόμενη, η νόμιμη δυνατότητα της συζύγου του ενάγοντος να διεξαγάγει τη δίκη στη θέση του ενάγοντος, το Δικαστήριο διατάσσει την επανάληψη της συζήτησης στο ακροατήριο της ένδικης αγωγής προκειμένου να προσκομισθούν, με την επιμέλεια της κληρονόμου του……………………….., τα αναφερόμενα στο σκεπτικό έγγραφα αποδεικτικά στοιχεία, σχετικά με τη νομιμοποίηση της δηλούσας τη συνέχιση της δίκης, ήτοι πιστοποιητικό του Πρωτοδικείου Αθηνών περί μη δημοσίευσης άλλης πλην της από ………………..ιδιόγραφης διαθήκης του αποβιώσαντος, ………………., πιστοποιητικό μη προσβολής του κληρονομικού δικαιώματος της ……………..και μη αποποίησης της κληρονομιάς. Τα ανωτέρω έγγραφα δεν δυνατοί να προσκομιστούν στο πλαίσιο των άρθρων 224 και 227 ΚΠολΔ, καθώς δεν αποτελούν τυπικές παραλείψεις (Κ_ Παπαχρήστου-Δημητράς, Η νομιμοποίηση των διαδίκων στην πολιτική δίκη, 2021, σ. 79, αρ. 127 ~ sakkoulas-online, Ν. Νίκας, Εγχειρίδιο Πολιτικής Δικονομίας, 2η έκδ., 2016, § 66, σ. 429, αρ. 7 = sakkouias-online).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΔΙΚΑΖΕΙ αντιμωλία των διαδίκων.
ΑΝΑΒΑΛΛΕΙ την έκδοση οριστικής απόφασης.
ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ την επανάληψη της συζήτησης στο ακροατήριο, της κρινόμενης αγωγής προκειμένου να προσκομισθούν τα αναφερόμενα στο σκεπτικό δημόσια έγγραφα, με την επιμέλεια της δηλούσας τη συνέχιση της δίκης, που διακόπηκε με το θάνατο του…………...».
